به گزارش اسپات نیوز، با کشف انسولین در سال ١٩٢١ نقطه عطفی در درمان دیابت شکل گرفت و در ادامه پیشرفت در تحقیقات، تولید و توسعه انسولین نحوه مدیریت آن را به نحو چشمگیری ارتقا بخشید. در این سفر صد ساله، «سانوفی» به عنوان یکی از پیشروان تولید انسولین، از همان روزهای آغازین کشف تا به امروز، نقش کلیدی در تولید و توسعه این دستاورد مهم در دنیای پزشکی و داروسازی داشته است.
در این راستا، «سانوفی» ایران جهت گرامیداشت صدمین سال کشف این داروی نجات‌بخش، رویداد آنلاینی با حضور متخصصین حوزه سلامت از سراسر ایران در تاریخ ١٩ تیر برگزار نمود. در این برنامه علیرضا استقامتی، رئیس بخش غدد بیمارستان امام خمینی (ره) با اساتید برجسته و تراز اول ایرانی و بین‌المللی در حوزه دیابت همراه شدند تا تاریخچه کشف انسولین و پیشرفت های اساسی که در تولید و توسعه انسولین در صد سال اخیر صورت گرفته شده را مرور نمایند.
فرزانه سروقدی، فاطمه سیاری‌فرد، مجتبی ملک، عادل جاهد، مبارک نقوی، آلیس چِنگ، چانتال متیو، و میرا لوترا از دیگر متخصصان و سخنرانان این رویداد بودند که چشم‌انداز آینده درمان دیابت را مورد بررسی قرار دادند؛ این که چگونه انسولین‌تراپی همگام با دانش روز دنیا و پیشرفت‌های دنیای دیجیتال می‌تواند کیفیت زندگی بیماران را بهبود ببخشد.
در پایان این رویداد، گفتوگویی را با علیرضا استقامتی، رئیس بخش غدد بیمارستان امام خمینی (ره) ترتیب دادیم که گزیده‌ای از آن را در ادامه از دیده می‌گذرانید.
با وجود تمام اقدامات صورت‌گرفته در درمان دیابت، هنوز تعداد کثیری از بیماران به اهداف درمانی و مدیریت مناسب دیابت دست نیافته‌اند. از نظر شما دلایل اصلی این موضوع چیست؟
براساس مطالعه‌ای که در ایران انجام داده‌ایم، تنها ۲۰ درصد از مردم در رسیدن به سه هدف قند ، فشار خون و چربی مطلوب موفق عمل کرده‌اند. البته وضعیت در دنیا بهتر از ایران نیست و در بسیاری از کشورهای پیشرفته نیز آمار و اعداد در همین حدود و در محدوده ۲۰ تا ۲۵ درصد است.
دلیل این موضوع هم این است که ما با انسانی مواجهیم که مبتلا به یک بیماری مزمن همیشگی است و تمام ابعاد زندگی فرد را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. بسیاری از بیماری‌های مزمن تا آخر عمر ماندگار هستند اما در مواردی مانند آسم، مبحث تغذیه مطرح نیست و فعالیت بدنی فرد مبتلا در همه ابعاد دچار تغییر نمی‌شود، اما در دیابت، افراد مدام و با خوردن هر غذایی و با انجام هر حرکتی، با تغییر سطح قند خون مواجهند که این موضوع نشان از پیچیدگی این بیماری دارد.
جدای از این موارد، دسترسی به داروها در حال حاضر به چه شکل است؟
یکی از چالش‌ها در درمان بیماری‌های مزمن، در اختیار بودن دارو و وجود دانش استفاده از آن است؛ به‌خصوص انسولین که یک داروی تزریقی است و در دسته «داروهای با هشدار بالا» قرار می‌گیرد که استفاده از آن در مواردی می‌تواند خطرناک باشد.
در دسترس بودن دارو برای درمان بیماری مزمنی مانند دیابت، فوق‌العاده اهمیت دارد. چه در زمینه قرص‌های خوراکی، چه انسولین‌های تزریقی و چه ابزارهای درمانی مانند قلم انسولین، گلوکومتر یا پیشرفته‌تر از آن، دستگاه سی‌جی‌ام (CGM) که هنوز موفق به واردات آن نشده‌ایم، به «دسترسی» هرچه بیشتر نیاز داریم.
این عدم دستیابی به کنترل و مدیریت صحیح دیابت چه عوارضی به دنبال دارد؟
بیماری دیابت همه ارگان‌های بدن را درگیر می‌کند. یکی از نکات مهم در این حوزه، مغفول ماندن «آموزش» است.
یک فرد مبتلا به بیماری مزمن دیابت که همه ابعاد زندگی‌اش تحت تاثیر قرار گرفته، حداکثر سالی ۳ تا ۴ ساعت با پزشک خود در تماس است و ده‌ها هزار ساعت دیگر را باید شخصا تصمیم‌گیری کند. بر اساس برخی مطالعات، یک بیمار دیابتی گاها روزانه ۳۰۰ تصمیم پیش روی خود می‌بیند. اگر فرد در این مورد آموزش نبیند، نمی‌تواند به تنهایی از پس این کار برآید. بنابراین، بیمار دیابتی به آموزش نیاز دارد که این موضوع نیز از عهده وظایف پزشک خارج است، چراکه نمی‌توان در مدت‌زمان کوتاه این حجم از اطلاعات را به بیمار انتقال داد. یکی از مهم‌ترین مسائل مدیریتی در این حوزه مبحث «آموزش» است که بیمه‌ها نیز باید پوشش آن را بر عهده بگیرند.
بنابراین، برای انجام صحیح مدیریت در حوزه دیابت، به آموزش بیماران، آموزش خانواده و اجتماع و همچنین، آموزش پزشکان در خصوص آخرین متدهای درمانی، در کنار دسترسی به ابزارهای درمانی، نیاز است.
همچنین، سیستم ارائه خدمت ما باید به شکلی باشد که در زمانی مناسب و در اقصی نقاط کشور بتواند به بیماران خدمت‌رسانی کند، چراکه ما در این زمینه فقط تهران را نداریم و در نقاط دوردست و روستاها نیز کودکان مبتلا به دیابت نوع یکی داریم که نیاز به انسولین دارند و نباید این دغدغه را محدود به کلان‌شهرها و مراکز استان‌ها کنیم.
برای رسیدن به این هدف، به مدیریتی همگانی نیاز داریم که با کمک سازمان‌های مردم‌نهاد و خود مردم و مدیریت عالی از سوی دولت، امکان‌پذیر است.
یکی از شاخصه‌ها و الگوهایی که همه دولت‌ها در جهت آن قدم برمی‌دارند، بهبود کیفیت درمان و کاهش هزینه‌های این دست از بیماران است. نظام سلامت برای رسیدن به این اهداف، چه اقداماتی را باید در دستور کار قرار دهد؟
اول باید به این نکته توجه داشته باشیم که هزینه‌هایی که در بحث درمان صورت می‌گیرد، هزینه نیست، بلکه سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. اگر این دیدگاه در میان مدیران وجود نداشته باشد، راه را اشتباه می‌روند. این که فکر کنیم داروهای ارزان‌قیمت بهترین داروها هستند، اشتباه است. نباید کیفیت را فدای قیمت دارو یا درمان کرد.
طبیعی است که ایجاد رقابت به از بین رفتن انحصار و معقول شدن قیمت‌ها کمک خواهد کرد اما باز هم معتقدم که نیاز به رجوع به درمان‌های استاندارد و مدیریت آن‌ها داریم.
در حال حاضر محدودیتی تحت عنوان حمایت از داروهای داخلی ایجاد شده که است اما فکر نمی‌کنم هیچ جای دنیا ۳۰ تا ۴۰ شرکت اقدام به تولید دارویی یکسان کنند. اسمی از این شرکت‌ها نمی‌برم اما به آمار سازمان غذا و دارو مراجعه کنید تا اسامی این شرکت‌ها و داروی مشابهی که تولید می‌کنند را ببینید.
این‌ها باید مدیریت شوند؛ مثلا سه تا چهار شرکت، یک دارو را تولید کنند و چند شرکت دیگر، نسبت به تولید دارویی دیگر اقدام کنند. عدم مدیریت این موضوع موجب ایجاد فساد می‌شود که در نهایت به دور ریخته شدن سرمایه‌ها می‌انجامد. قرار نیست به بهانه حمایت از تولید داخل از آن سوی بام بیافتیم. نام این اقدام دیگر حمایت نیست و به رقابتی منفی و فسادبرانگیز میان شرکت‌ها منجر شده است.
سازمان غذا و دارو باید مدیریت خود بر این روند را بیشتر کند و با ایجاد محدودیت‌های علمی، رقابت‌های کاذب را به رقابت‌های سالم تبدیل نماید تا بیماران نیز از سود محصولات باکیفیت بهره‌مند شوند.
به اهمیت انسولین‌درمانی اشاره کردید. با خبر شدیم که امسال ۱۰۰ سالگی انسولین است؛ یعنی یک قرن از کشف انسولین می‌گذرد و در این یک قرن جان میلیون‌ها نفر در سراسر دنیا به واسطه کشف این دارو حیات‌بخش نجات یافته است. در این ۱۰۰ سال، تولید انسولین دچار چه تغییراتی شده است؟
با ورود انسولین‌های انسانی در سال ۱۹۸۲ و جایگزین شدن با انسلین‌های خوکی و گاوی، انقلابی در این زمینه صورت گرفت، چراکه آلرژی و عدم خلوص دو مدل قبل، بسیار معضل‌ساز بود.
پس از آن و در سال ۲۰۰۰، آنالوگ‌های شبه‌انسولین وارد بازار شد؛ انسولین‌های که در مولکول آن‌ها دستکاری‌هایی انجام شد تا با فیزیولوژیک بدن هماهنگ شوند.
سپس، با ورود قلم‌های انسولین که انقلابی در زمینه نحوه انتقال به بدن محسوب می‌شد، بیماران حمل‌ونقل آسان‌تر، درد کمتر و دقت بیشتری را تجربه کردند. یکی از چالش‌هایی که تا پیش از این وجود داشت، این بود که بسیاری از بیماران از اعتیاد به سوزن می‌ترسیدند اما با به بازار آمدن قلم‌هایی که تزریق آن‌ها راحت است، نیاز به یخچال ندارند و …، بسیاری از بیماران آن را به راحتی پذیرفته‌اند.
این انقلاب از جنبه‌های مختلف تکنولوژیک ادامه دارد، به‌طوری که الان داروی انسولین و دیگر داروهای با یک‌بار مصرف در هفته (Once weekly) ساخته شده‌اند که در حال اضافه شدن به پروسه درمان هستند. از سوی دیگر، انسولین‌های هوشمند در حال تکمیل هستند. همچنین، دستگاه CGM که به قلم‌های هوشمند متصل هستند و به صورت خودکار تصمیم می‌گیرد بدن به چه میزان انسولین نیازمند است، تحول عظیمی در این عرصه به وجود آورده است. ما باید تلاش کنیم تا از علم روز عقب نیافتیم.
با توجه به سابقه درخشان شما در درمان بیماری دیابت، آینده انسولین‌درمانی و درمان دیابت را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟ فکر می‌کنید نسل بعدی انسولین‌درمانی از چه زمانی قابل استفاده باشد؟
برای پوست‌اندازی در عرصه درمان دیابت به یک تا دو دهه زمان نیاز داریم. پس از این دوره با درمان‌های متعددی از جمله انسولین‌های هوشمند، انسولین‌های خوراکی و تکمیل دستگاه CGM روبه‌رو خواهیم بود. حمله همه‌جانبه‌ای در رابطه با کنترل دیابت در دنیا انجام شده و برای تکمیل مطالعات و معقول شدن هزینه‌ها به این زمان نیاز داریم، چراکه حتی هزینه‌های فعلی از توان بسیاری از بیماران خارج است.
انتهای پیام
